Cuốn sách “Đất Gia Định – Bến Nghé Xưa & Người Sài Gòn” của tác giả Sơn Nam được xuất bản lần đầu năm 2019. Trong cuốn sách, tác giả đã khéo léo lồng ghép giữa các sự kiện lịch sử và những câu chuyện về đời sống thường nhật của người dân Sài Gòn xưa để tái hiện lại bức tranh đầy màu sắc về một thời Sài Gòn – Gia Định xưa.
Cuốn sách được chia thành 8 chương. Chương đầu tiên mang tên “Bến Nghé – Con đường đầu tiên” giới thiệu về lịch sử hình thành và sự phát triển của khu vực Bến Nghé, nơi được coi là trung tâm của Sài Gòn xưa. Tác giả đã miêu tả chi tiết về những công trình mang tính biểu tượng như Bến Nghé, chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà…cũng như cuộc sống nhộn nhịp của người dân nơi đây.
Tiếp theo, chương 2 và 3 lần lượt giới thiệu về khu vực Gia Định và khu vực Tân Định – Thủ Đức xưa. Đây là những vùng quê yên bình xung quanh Sài Gòn, nơi sinh sống của đa số dân làng, nông dân. Tác giả đã mô tả chi tiết về cảnh vật, con người và phong tục tập quán đặc trưng của mỗi vùng.
Các chương tiếp theo tập trung giới thiệu về các nhóm người tạo nên bộ mặt đa dạng của xứ Gia Định xưa. Trong đó, chương 4 nói về đời sống của người Hoa định cư tại Sài Gòn, chương 5 tập trung vào cộng đồng người Chàm và Khmer sinh sống ở vùng Tân An – Tân Châu. Tiếp theo, chương 6 và 7 lần lượt giới thiệu về đời sống của các tầng lớp như quan lại, quý tộc, thợ thuyền…cũng như các nhóm nghề nghiệp như thợ may, thợ rèn, thợ mộc…
Cuối cùng, chương 8 mang tên “Những năm cuối cùng của Sài Gòn xưa” tái hiện lại những thay đổi của Sài Gòn trong giai đoạn cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, khi chế độ thực dân pháp bắt đầu suy yếu và Việt Nam đi vào thời kỳ đấu tranh giành độc lập. Đây cũng là giai đoạn chuyển tiếp dần dần từ Sài Gòn thuộc địa sang Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay.
Bằng phong cách viết giản dị nhưng sinh động, tác giả Sơn Nam đã thành công trong việc khôi phục lại bức tranh về một thời Sài Gòn – Gia Định xưa đầy màu sắc, với những con người, phong tục tập quán đặc sắc. Cuốn sách không chỉ mang tính chất lưu giữ ký ức lịch sử mà còn là tài liệu quý giúp độc giả hiểu thêm về nguồn gốc và sự hình thành của Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay.
Mời các bạn đón đọc Đất Gia Định – Bến Nghé Xưa & Người Sài Gòn của tác giả Sơn Nam.
