Cuốn sách “Bản sắc – Nhu cầu phẩm giá và chính trị phẫn nộ” của tác giả Francis Fukuyama được xuất bản lần đầu tiên vào năm 2018. Trong đó, tác giả đã phân tích sâu sắc về nguồn gốc và tác động của các phong trào dân tộc chủ nghĩa đang nổi lên trên khắp thế giới. Cuốn sách đã được viết dựa trên nền tảng lý thuyết về bản sắc xã hội học và lịch sử ý thức hệ.
Theo Fukuyama, bản sắc là một khái niệm xã hội học chỉ những nhóm xã hội mà các cá nhân coi mình là thành viên và tự hào về đó. Bản sắc được xây dựng dựa trên các yếu tố như chủng tộc, tôn giáo, ngôn ngữ, lịch sử và văn hóa chung. Việc thuộc về một nhóm xã hội đặc biệt mang lại cho cá nhân cảm giác an toàn về bản thân và vị trí trong xã hội. Tuy nhiên, trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, các yếu tố định hình bản sắc dân tộc đang bị xói mòn do sự lan tràn của văn hóa đại chúng. Điều này khiến nhiều người cảm thấy mất phương hướng và bất an.
Fukuyama cho rằng sự bất an về bản sắc này chính là nguyên nhân dẫn đến sự nổi lên của các phong trào dân tộc chủ nghĩa, bài ngoại và cực đoan trên khắp thế giới như ở Mỹ, châu Âu và nhiều nơi khác. Những phong trào này hứa hẹn sẽ khôi phục lại bản sắc dân tộc bị mất đi bằng cách chống lại sự xâm nhập văn hóa nước ngoài và bảo vệ các giá trị truyền thống. Chính sách di dân hạn chế cũng là một biện pháp được đưa ra nhằm ngăn ngừa sự tan rã của bản sắc dân tộc.
Fukuyama phân tích chi tiết về các phong trào dân tộc chủ nghĩa đang nổi lên ở châu Âu và Mỹ. Ở châu Âu, các đảng phái cực hữu như Đảng Dân tộc Pháp và Đảng Tự do Áo đang thu hút được nhiều người ủng hộ bằng cách tuyên truyền chống di dân và toàn cầu hóa. Tại Mỹ, sự trỗi dậy của phong trào “Nước Mỹ trước tiên” do Donald Trump lãnh đạo cũng thể hiện sự bất mãn của người dân trước việc mất đi bản sắc quốc gia.
Tuy nhiên, Fukuyama cũng chỉ ra rằng các phong trào dân tộc chủ nghĩa đang lạm dụng cảm xúc dân tộc để thúc đẩy chính sách có hại. Chúng thường đi kèm với chủ nghĩa bài ngoại và kỳ thị chủng tộc, đe dọa đến các giá trị tự do và dân chủ. Fukuyama cảnh báo rằng việc phản ứng quá mức với cảm giác bất an về bản sắc có thể dẫn tới xung đột xã hội và suy giảm tự do cá nhân. Ông khuyến nghị các chính phủ cần đảm bảo cân bằng giữa bảo vệ bản sắc dân tộc và duy trì các giá trị tự do, dân chủ.
Fukuyama cho rằng, để giải quyết tình trạng mất bản sắc, các chính phủ cần thúc đẩy các chính sách hỗ trợ tích cực hơn nhằm bảo tồn và phát triển các nét văn hóa đặc trưng. Đồng thời, cần tăng cường giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về bản sắc quốc gia, giúp họ tự hào
Mời các bạn mượn đọc sách Bản Sắc – Nhu Cầu Phẩm Giá Và Chính Trị Phẫn Nộ của tác giả Francis Fukuyama.
