Bảy Bài Giảng Ngắn Về Vật Lý của Carlo Rovelli là một cuốn sách được xuất bản năm 2016 nhằm mục đích giới thiệu các khái niệm cơ bản về vật lý một cách đơn giản và dễ hiểu. Cuốn sách gồm 7 chương ngắn, mỗi chương tập trung giải thích một khái niệm quan trọng của vật lý hiện đại.
Trong chương đầu tiên có tựa đề “Thời gian”, tác giả đã giới thiệu khái niệm về thời gian theo quan điểm của vật lý hiện đại. Theo đó, thời gian không phải là một dòng chảy khách quan mà là một phần tử cấu thành nên vũ trụ cùng với không gian. Thời gian và không gian không tách rời mà hợp thành một không-thời gian tứ tuyến. Ngoài ra, tác giả cũng lý giải tại sao thời gian luôn chảy theo một chiều duy nhất là từ quá khứ sang tương lai.
Trong chương thứ hai có tựa đề “Vật chất”, Rovelli giới thiệu cách nhìn nhận mới về bản chất của vật chất theo cơ học lượng tử. Theo đó, vật chất không phải là những hạt rắn chắc mà là xác suất phân bố. Vị trí và động lượng của các hạt không thể xác định chính xác được mà chỉ xác định xác suất xuất hiện ở một vị trí nào đó. Sự bất định này là một đặc tính cơ bản của thế giới lượng tử mà cơ học Newton không thể giải thích được.
Trong chương thứ ba có tựa đề “Năng lượng”, tác giả lý giải khái niệm về năng lượng theo cách hiểu của vật lý hiện đại. Năng lượng không phải là một thực thể mà chỉ đơn giản là một đại lượng đo lường sự thay đổi của hệ vật lý. Trong vũ trụ, tổng năng lượng luôn giữ nguyên, chỉ có sự chuyển đổi dạng năng lượng mới xảy ra. Ngoài ra, tác giả cũng lý giải mối liên hệ giữa năng lượng và khối lượng theo công thức nổi tiếng E=mc2 do Einstein phát hiện.
Trong chương thứ tư có tựa đề “Vật lý lượng tử”, Rovelli đề cập đến một trong những khám phá lớn nhất của thế kỷ 20 là lý thuyết lượng tử. Theo đó, thế giới ở cấp độ nguyên tử và hạ nguyên tử tuân theo các quy luật hoàn toàn khác so với thế giới vĩ mô quen thuộc của chúng ta. Các hạt ở cấp độ này mang tính lượng tử và chỉ có thể mô tả được bằng xác suất. Lý thuyết lượng tử đã làm thay đổi cách nhìn của chúng ta về vũ trụ và vị trí con người trong đó.
Trong chương thứ năm có tựa đề “Vật lý thiên văn”, tác giả đề cập đến những khám phá của khoa học về cấu trúc và sự hình thành của vũ trụ. Theo đó, vũ trụ bắt đầu từ một trạng thái siêu năng lượng cực kỳ nóng và mật độ cao gọi là Vụ Nổ Lớn khoảng 13,8 tỷ năm trước. Từ đó, vũ trụ liên tục mở rộng và làm lạnh theo thời gian. Các ngôi sao, thiên hà và cấu trúc vĩ mô khác hình thành dần theo quá trình tiến hóa của vũ trụ.
Trong chương thứ sáu có tựa đề “Vật lý lý thuyết”, Rovelli trình bày về vai trò quan trọng của lý thuyết trong việc phát triển kiến thức vật lý.
Mời các bạn đón đọc Bảy Bài Giảng Ngắn Về Vật Lý của tác giả Carlo Rovelli.
