Cuốn sách “Các Luận Đề Triết Học” của Bertrand Russell là tập hợp các bài luận và bài giảng của ông về các vấn đề triết học khác nhau. Cuốn sách gồm nhiều chương và mỗi chương đều đề cập đến một chủ đề riêng biệt. Trong bài viết này, tôi sẽ tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của từng chương để cung cấp cho bạn đọc một cái nhìn tổng quan về cuốn sách.
Chương đầu tiên mang tựa đề “Triết học và khoa học” trình bày quan điểm của Russell về mối quan hệ giữa triết học và khoa học. Theo Russell, triết học và khoa học có liên quan mật thiết với nhau nhưng không phải là cùng một thứ. Nếu khoa học nghiên cứu sự vật và hiện tượng thông qua phương pháp thực nghiệm, thì triết học lại tập trung vào việc phân tích các khái niệm cơ bản nhất của con người như tri thức, thực tại, giá trị…
Chương thứ hai có tựa đề “Triết học và ngôn ngữ” bàn về mối quan hệ giữa triết học và ngôn ngữ. Theo Russell, ngôn ngữ đóng một vai trò quan trọng trong triết học bởi nó giúp con người biểu đạt và trao đổi ý tưởng. Tuy nhiên, chính ngôn ngữ cũng có thể gây nhầm lẫn khi các khái niệm được biểu đạt thông qua ngôn từ mà không được phân tích rõ ràng. Do đó, triết học cần phân tích kỹ càng ý nghĩa của từng khái niệm.
Trong chương tiếp theo có tựa đề “Triết học và khoa học tâm lý”, Russell trình bày quan điểm của mình về mối quan hệ giữa triết học và khoa học tâm lý. Theo Russell, khoa học tâm lý nghiên cứu các hoạt động của tâm trí con người thông qua phương pháp thực nghiệm, trong khi triết học tập trung vào việc phân tích bản chất của ý thức, tâm trí. Hai lĩnh vực này có thể học hỏi lẫn nhau nhưng không phải là cùng một thứ.
Chương tiếp theo có tựa đề “Triết học và khoa học tự nhiên” trình bày quan điểm của Russell về mối quan hệ giữa triết học và các ngành khoa học tự nhiên như vật lý, hóa học, sinh học. Theo Russell, các ngành khoa học tự nhiên nghiên cứu thế giới tự nhiên thông qua phương pháp thực nghiệm và suy luận, trong khi triết học tập trung vào việc phân tích các khái niệm cơ bản nhất như thời gian, không gian, vật chất. Hai lĩnh vực này có thể học hỏi lẫn nhau.
Trong các chương tiếp theo, Russell bàn luận về các vấn đề triết học cụ thể hơn như: tri thức, thực tại, nhận thức luận, siêu hình học, đạo đức học, chính trị triết học. Ở mỗi chủ đề, Russell đều trình bày quan điểm triết học của mình dựa trên lý luận sắc bén, phê phán những quan niệm sai lầm và đề xuất cách tiếp cận mới mang tính xây dựng hơn.
Nhìn chung, cuốn sách “Các Luận Đề Triết Học” của Bertrand Russell đã đề cập một cách toàn diện đến nhiều vấn đề cơ bản của triết học thông qua phong cách luận đề sắc bén, khoa học. Đây là một tác phẩm triết học điển hình của thế kỷ 20, góp phần làm phong phú kiến thức triết học cho độc giả.
Mời các bạn mượn đọc sách Các Luận Đề Triết Học của tác giả Bertrand Russell & Lưu Văn Hy (dịch).
