Cuốn sách “Cải cách Hồ Quý Ly” của tác giả Phan Đăng Thanh là một nghiên cứu sâu rộng về giai đoạn cải cách dưới thời vua Hồ Quý Ly trong lịch sử Việt Nam. Qua cuốn sách, tác giả đã phân tích đa chiều về những đổi mới của vua Hồ Quý Ly trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và quân sự. Đồng thời, tác giả cũng đánh giá khách quan về những thành công cũng như hạn chế của cải cách dưới thời vua Hồ Quý Ly.
Theo Phan Đăng Thanh, vua Hồ Quý Ly đã có những cải cách quan trọng trên nhiều lĩnh vực sau khi lên ngôi vua năm 1400. Trước hết, về mặt chính trị, vua Hồ Quý Ly đã tiến hành cải cách hành chính bằng cách bỏ trăm quan cũ, thiết lập chế độ quan lại mới gọi là ngũ quan. Đồng thời, vua cũng cho xây dựng một hệ thống pháp luật mới gọi là Hồ luật, trong đó quy định rõ quyền hạn và trách nhiệm của mỗi cấp quan lại. Về kinh tế, vua Hồ Quý Ly đã ban hành chính sách khuyến khích nông nghiệp nhằm tăng sản lượng lương thực. Bên cạnh đó, vua cũng cho xây dựng nhiều công trình thủy lợi lớn như đào kênh Tân Hồng để mở rộng diện tích đất canh tác.
Về văn hóa, tác giả Phan Đăng Thanh cho rằng vua Hồ Quý Ly đã có những đổi mới quan trọng. Cụ thể, vua đã cho phép dân chúng được tự do phát triển văn hóa, tôn giáo. Đồng thời, vua cũng cho xây dựng nhiều trường học và khuyến khích người dân học tập, thi cử. Về mặt quân sự, vua Hồ Quý Ly tiến hành cải cách quân đội, chia quân thành bộ binh và kỵ binh, đồng thời cho đúc nhiều vũ khí hiện đại hơn như súng ống. Theo tác giả, đây là những cải cách quan trọng giúp nâng cao sức mạnh quốc phòng của Đại Ngu thời bấy giờ.
Tuy nhiên, theo Phan Đăng Thanh đánh giá, cải cách của vua Hồ Quý Ly cũng gặp phải một số hạn chế nhất định. Trước hết, việc thay đổi quá nhanh và sâu rộng trong thời gian ngắn khiến quan lại và nhân dân chưa kịp thích ứng. Thứ hai, những cải cách của vua Hồ Quý Ly không được sự ủng hộ của giới quý tộc phong kiến, dẫn đến sự chống đối mạnh mẽ sau này. Cuối cùng, do bị quân Minh xâm lược nên nhiều cải cách của vua Hồ Quý Ly không kịp phát huy hiệu quả.
Nhìn chung, qua nghiên cứu sâu rộng, tác giả Phan Đăng Thanh đánh giá cao những nỗ lực cải cách của vua Hồ Quý Ly trên nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, do gặp phải những hạn chế nhất định cũng như sự chống đối mạnh mẽ từ phía quý tộc phong kiến, nên cải cách của vua Hồ Quý Ly chưa thực sự phát huy hết hiệu quả. Tuy vậy, theo tác giả Phan Đăng Thanh, cải cách của vua Hồ Quý Ly vẫn để lại những bài học quý báu cho lịch sử phát triển đất nước Việt Nam sau này.
Mời các bạn đón đọc cuốn sách Cải Cách Hồ Quý Ly của tác giả Phan Đăng Thanh & Trương Thị Hòa.
