Cuốn sách “Chúng tôi ăn rừng” của tác giả Georges Condominas mô tả cuộc sống của người Mnong Gar, một bộ tộc sống trong rừng nhiệt đới ở Đông Dương thuộc Pháp. Cuốn sách được viết dưới dạng nhật ký nghiên cứu khoa học, thu thập được từ hơn 10 năm Georges Condominas sống cùng bộ tộc này từ năm 1938 đến 1949.
Georges Condominas đã từng là một nhà nhân chủng học nghiên cứu về các bộ tộc thiểu số ở khu vực Đông Dương. Trong thời gian sống cùng bộ tộc Mnong Gar, ông đã ghi chép chi tiết về các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày như sinh hoạt cộng đồng, tổ chức xã hội, tập quán tín ngưỡng, kinh tế sản xuất, tục lệ văn hóa… Đây là tư liệu quý giá để hiểu rõ về một nền văn hóa bản địa của Đông Dương thuộc Pháp từ góc nhìn của một nhà khoa học người Pháp đương thời.
Theo ghi nhận của Georges Condominas, người Mnong Gar sống du canh du cư trong rừng nhiệt đới, thường di chuyển theo mùa vào rừng sâu để tìm kiếm thức ăn. Họ sống chủ yếu bằng nghề săn bắn, hái lượm, canh tác nương rẫy tạm thời. Các loại thực phẩm chính của họ bao gồm thịt heo rừng, thịt hươu, thịt chim, quả rừng các loại. Họ cũng chăn nuôi heo, gà để lấy thịt.
Về tổ chức xã hội, người Mnong Gar sống thành từng làng nhỏ gồm khoảng 20-30 hộ gia đình, do một trưởng làng đứng đầu. Các làng thường tự quản lý và giải quyết các vấn đề nội bộ. Giữa các làng có quan hệ hợp tác và tranh chấp đất sử dụng. Gia đình nhỏ là đơn vị cơ bản, thường gồm bố mẹ cùng con cái chưa lập gia đình.
Về tín ngưỡng, người Mnong Gar tin vào các thần linh sống trong rừng, trời, đất. Họ thờ cúng tổ tiên và thiên nhiên thông qua các nghi lễ cầu mưa, cầu mùa màng bội thu. Họ cũng tin vào ma quỷ, phù thủy và thường xuyên tổ chức các nghi lễ đuổi tà ma.
Georges Condominas đã mô tả chi tiết các nghi lễ, lễ hội đặc trưng của người Mnong Gar như lễ hội mừng mùa màng, lễ cầu mưa, lễ đón Tết, đám cưới, tang lễ. Ông cũng ghi chép các câu chuyện dân gian, ca dao, truyện cổ tích truyền miệng của họ. Những mô tả này giúp hiểu sâu hơn về văn hóa phi vật thể của cộng đồng.
Cuối cùng, Georges Condominas chia sẻ những quan sát về sự thay đổi của cộng đồng Mnong Gar dưới tác động của thực dân Pháp. Nhiều phong tục truyền thống bị xói mòn, các hoạt động kinh tế chuyển dần sang trồng lúa nước, trồng cây công nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng nhận định rằng bản sắc văn hóa của họ vẫn còn được bảo tồn qua ngôn ngữ, tín ngưỡng, cộng đồng.
Cuốn sách “Chúng tôi ăn rừng” của Georges Condominas đã cung cấp những thông tin quý báu về một nền văn hóa bản địa ở Đông Dương thuộc Pháp. Nó ghi lại chi tiết cuộc sống thường nhật của người Mnong Gar thông qua con mắt của một nhà khoa học nghiên cứu.
Mời các bạn đón đọc tác phẩm “Chúng tôi ăn rừng” của tác giả Georges Condominas
