Cuốn sách “Đông Phương Học” của tác giả Edward W. Said khám phá và phê phán cách nhìn của phương Tây về phương Đông. Trong cuốn sách này, tác giả đã phân tích chi tiết cách mà phương Tây đã xây dựng và duy trì quan niệm về phương Đông trong nhiều thế kỷ qua.
Theo Said, Đông Phương Học là một cách nhìn thường xuyên, lâu dài và bất công của phương Tây về phương Đông. Nó là một cách nhìn mang tính ý thức hệ, được sử dụng để biện minh cho sự thống trị của phương Tây đối với phương Đông. Qua Đông Phương Học, phương Tây đã xây dựng hình ảnh phương Đông là kém phát triển hơn, bất ổn hơn và cần phải được quản lý, thậm chí là chinh phục.
Said chỉ ra rằng, Đông Phương Học đã phát triển mạnh từ thế kỷ 18, khi chủ nghĩa thực dân của phương Tây bắt đầu mở rộng ra khắp châu Á và châu Phi. Nó được hình thành từ những công trình nghiên cứu về văn hóa, lịch sử, chính trị và xã hội của các nước phương Đông do các học giả phương Tây sáng tác. Những công trình này đã thiên vị và miêu tả sai lệch về phương Đông, coi người dân phương Đông là kém văn minh hơn và cần phải được “giáo dục”.
Said nhận định rằng, Đông Phương Học là một công cụ tư tưởng được sử dụng nhằm biện minh cho sự thống trị của phương Tây đối với phương Đông. Nó đã giúp phương Tây xây dựng hình ảnh phương Đông là kém phát triển hơn và cần phải được “cứu rỗi”. Điều này đã tạo cơ sở hợp pháp cho các hoạt động thực dân hóa và can thiệp của phương Tây ở phương Đông.
Said chỉ ra rằng, trong thời kỳ đầu của chủ nghĩa thực dân, Đông Phương Học đã tạo ra một hệ thống các khái niệm và phân loại sai lệch về phương Đông. Theo đó, phương Đông bị coi là một khối đồng nhất, không có sự đa dạng. Văn hóa phương Đông bị định nghĩa theo những khái niệm của phương Tây như “chủ nghĩa phong kiến”, “chế độ quân chủ chuyên chế”, “xã hội bất công”…. Điều này đã phủ nhận sự phong phú và đa dạng thực sự của các nền văn hóa phương Đông.
Said chỉ ra rằng, Đông Phương Học đã góp phần tạo nên hình ảnh sai lệch về phương Đông trong nhận thức của phương Tây. Theo đó, phương Đông bị coi là một khối đồng nhất, bị định kiến là kém phát triển, truyền thống, bất ổn và cần được cứu rỗi. Điều này đã tạo cơ sở cho sự thống trị và can thiệp của phương Tây ở phương Đông suốt nhiều thế kỷ qua. Cuốn sách phê phán mạnh mẽ Đông Phương Học và kêu gọi xây dựng một cách nhìn công bằng, khách quan hơn về mối quan hệ phương Đông – phương Tây.
Mời các bạn đón đọc Đông Phương Học của tác giả Edward W. Said.
