Dòng Sông Ly Biệt – Quỳnh Dao
Bạn có nhiều người thắc mắc về lý do tại sao tôi yêu thích các tác phẩm của văn sĩ Quỳnh Dao, đặc biệt là thể loại truyện tình cảm tựa bi. Nhưng có cần phải giải thích lý do khi ta yêu thích một tác phẩm không? Haha. Thực tế, tôi không chỉ thích, mà “cảm nhận” sâu sắc nội dung về thời cuộc và cảm xúc trong cốt truyện với dư vị cổ điển. Tôi đồng ý rằng tác phẩm của Quỳnh Dao rất ấn tượng với cảm xúc phong phú. Nó thực sự là dấu ấn thực tế lớn nhất mà cuộc đời tặng cho ngòi bút lừng lẫy của văn chương Đài Loan. Những tác phẩm này đã đi sâu vào lòng của người đọc bằng cảm xúc mà một thời đã thôi thúc họ rung động. Dù những câu chuyện này không phải là vĩ đại, chúng chỉ đi sâu vào một thế hệ cụ thể và có lẽ chỉ tồn tại trong những thế hệ đó, nhưng chúng vẫn là một cách nhìn thoáng qua về quá khứ nếu người đọc khám phá được điểm mấu chốt để hiểu về một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử. Những câu chuyện mang đậm dấu ấn hiện đại của thời đại đó với những đổi mới và tâm trạng rối ren của thế hệ trải qua.
Yên Vũ Mông Mông (hay còn được biết đến với tên Dòng Sông Ly Biệt) là một trong những tác phẩm mà tôi nhớ nhất của Quỳnh Dao. Một phần là vì tác phẩm này có một kết thúc đáng nhớ, một phần là vì nó đã được chuyển thể thành phim và tạo được ấn tượng sâu đậm với khán giả. Tôi đã xem hai phiên bản phim năm 1986 và 2001, nhưng chưa có dịp xem phiên bản năm 1975 và phiên bản điện ảnh năm 1965. Phiên bản năm 1986 khá trung thành với nguyên tác, trừ phần kết thúc, trong khi phiên bản năm 2001 đã thay đổi nhiều để tạo hiệu ứng hài hước và giải trí hơn, phục vụ theo ý thích của khán giả. Như tôi đã nói, tôi cảm nhận cốt truyện là một biểu hiện đúng thời điểm để tạo dấu ấn tư duy, và cũng cảm nhận được sự sống động trong bản chuyển thể phim. Khi phiên bản năm 2001 thay đổi nhiều khía cạnh cũ, tác phẩm không còn “hồn” để cảm nhận nữa, trong khi phiên bản năm 1986 lại giữ được điều đó. Vì vậy, trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ thêm về câu chuyện và phiên bản phim năm 1986 với sự tham gia của Tần Hán, Lưu Tuyết Hoa, và đặc biệt là nữ diễn viên xinh đẹp Triệu Vĩnh Hinh – “ngọc nữ” của Quỳnh Dao.
Câu chuyện xoay quanh gia đình Lục với những biến cố và tình cảm phức tạp giữa các nhân vật. Những mối quan hệ phức tạp giữa thành viên trong gia đình, sự khác biệt giữa hai thế hệ khơi lên những xung đột và mâu thuẫn, tạo ra những rạn nứt trong tình cảm. Để tháo gỡ và xây dựng lại thế giới của họ, họ phải hiểu và cảm thông với nhau để có thể bước tiếp trong cuộc sống. Câu chuyện về việc hàn gắn sau những rạn nứt luôn thu hút tôi hơn là sự hoàn hảo, vì khi hoàn hảo, ta có thể thấy các diễn viên om nhau, hôn nhau, rồi cãi nhau như trong phim mới xem gần đây, khiến tôi cảm thấy thật không hiệp sĩ, những cảnh đó để riêng cho thực hành riêng tư với người thân chứ không phải xem, đó chỉ là lãng phí thời gian :D.
Dòng Sông Ly Biệt đưa chúng ta vào những cơn sóng biển cuộc đời, nơi chứa đựng tình cha con, tình anh em và tình yêu, tình bạn. Trung tâm của câu chuyện là ba thanh niên Lục Y Bình, Lục Như Bình và Hà Thư Hoàn. Với diễn xuất xuất sắc của cặp đôi vàng Tần Hán – Lưu Tuyết Hoa cùng với Triệu Vĩnh Hinh, họ đã tạo ra “hồn” nhân vật, đậm nét con người với tư tưởng sống, tình cảm và suy tư khiến khán giả không thể quên. Lưu Tuyết Hoa mang đến ánh mắt mạnh mẽ và quyết đoán của cô vào nhân vật Lục Y Bình, còn Tần Hán thì biểu hiện sự thanh tú trong dáng vẻ hiền lành. Tuy nhiên, điều ấn tượng nhất với tôi là cách Triệu Vĩnh Hinh mô tả nhân vật Như Bình, con đường mà cô đã chọn khi thể hiện vai diễn này, lần thứ 3 tôi nhắc đến một diễn viên trong một bài viết, rất hiếm khi thấy điều này xảy ra. Khi viết bài, hình ảnh nữ tính và mơ mộng của Như Bình dường như hiện lên rõ ràng với tôi, tuy bề ngoài mềm mại nhưng không thể phai nhạt, vẻ buồn trong niềm hạnh phúc hay nỗi bất lực khiến cô gái trẻ, mới đôi mươi, phải đối diện với một gia đình đầy căng thẳng và cứng đầu. Như Bình đã bắt đầu lạc lõng ngay từ đầu trong “tổ” của chính mình vì sự yếu đuối trước cuộc sống, cô như một công chúa yên bình, nhưng thế giới xung đột đã khiến cô không thể yên bình mãi.
Như Bình giống như dấu ấn cuối cùng của quá khứ, một bóng hình im lặng và thấm vào lòng người, hãy đọc để tìm hiểu thêm về câu chuyện này.Đón chờ định mệnh, không cạnh tranh với số phận, và chỉ nhận lấy những điều mà mình có thể có. Như Bình, dường như thiếu đi lòng mưu lớn để nắm bắt ước mơ, cô có vẻ đẹp tinh tế nhưng lại như một vẻ đẹp đơn độc cần một hoàng tử để tạo nên câu chuyện hạnh phúc, chứ không thể tự mình tạo ra niềm hạnh phúc. Đáng tiếc, người cô trao trọn tình yêu không phải là Hà Thư Hoàn, nên cô như một nàng tiên cá im lặng chấp nhận sống trong cô đơn. Hà Thư Hoàn là chàng trai đang tìm kiếm nhịp đập của trái tim mình, anh không tìm kiếm sự yên bình mà là một cô gái sống động như Y Bình, khiến anh “điên đảo”. Tình yêu mà Hà Thư Hoàn chọn là đầy cảm xúc, một trải nghiệm mới đối với anh, anh như một người con trai bị cuốn hút bởi hơi thở của tình yêu, không biết rằng bên cạnh anh là một người con gái mà anh luôn lúng túng, khiến người con gái ấy hy vọng một cách không chắc chắn – làm người đứng bên cạnh anh trong những lúc anh mệt mỏi tìm kiếm sự che chở. Như Bình đã đến trước nhưng lại nhẹ chân nên trở thành người đến sau, đứng bên cạnh nhịp đập trái tim của Thư Hoàn, để mãi mãi vấn vương. Như Bình chưa bao giờ cạnh tranh tình yêu, cô yên bình và chấp nhận số phận một cách dễ dàng do thiếu tự tin về bản thân bởi mọi người xung quanh không hiểu và không ủng hộ mà thậm chí chỉ biết chỉ trích và “mong muốn” sống thay cô. Gia đình đã khiến cho vòng tham vọng ám vào số phận của Như Bình như một sợi tơ rối, khiến cô không thể thoát khỏi để rơi vào sự yên bình của cuộc sống như cô mong muốn, vì bản năng của cô không phải để cạnh tranh. Như Bình thiếu ánh sáng dẫn lối tương lai, khi mà giá trị gia đình là thứ cô cố gắng bám vào sau khi buông bỏ ước mơ về tương lai, tình cảm của chính mình cũng đang chìm đắm khiến Như Bình trở nên cô độc trong cái cô đơn đó. Đã tự ti từ lâu, cuộc đời Như Bình bế tắc khiến cô trôi vào sự cô đơn và bi kịch, khiến cô tự nhận cuộc đời là một chuỗi thất bại, một căn bệnh nặng mà cô kẹt vào trong lưỡi dao kép của tư tưởng. Sau khi mẹ rời đi với một người đàn ông khác và cha cô cũng bị vướng vào vấn đề tiền bạc, Như Bình cảm thấy cảm thấy lỗi lầm nặng nề, khiến cô trở thành kẻ bị bỏ rơi giữa cuộc đời, không còn niềm vui để sống hay điều gì để hy vọng. Với tư cách ít nhất, Như Bình đã tự quyết định về cuộc đời của mình, không còn quan tâm đến những người xung quanh, chỉ cần biết về chính mình. Cô ra đi trong đau khổ nhưng dũng cảm kết thúc cuộc sống đã bị buông lỏng từ lâu, vì nếu cô không rời đi, cuộc sống của cô có lẽ sẽ tiếp tục chìm vào cảm giác tuyệt vọng, chỉ là câu hỏi về thời gian. Quyết định tránh né không đáng để ca ngợi, nhưng ít nhất điều đó cần được tôn trọng là một người đã tự quyết định số mệnh của mình, cho dù đó là việc tránh né số mệnh đó. Bởi với Như Bình, cuộc sống chỉ là như cơn mưa nhè nhẹ, thanh thoát, không thể thay đổi được điều gì nhưng để lại một phần quá khứ rơi vào lòng, buồn bã rồi tan đi một cách bình yên.
Quỳnh Dao (sinh ngày 20 tháng 4 năm 1938) là một nhà văn, biên kịch và nhà sản xuất phim người Đài Loan chuyên viết về thể loại tiểu thuyết lãng mạn dành cho độc giả nữ. Tập truyện ngắn đầu tay của bà mang tên “Ngoài khung cửa sổ” ra đời khi bà tốt nghiệp trung học và tham gia kỳ thi vào đại học nhưng không thành công. Các tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản rộng rãi tại Việt Nam từ cuối thập niên 1960. Ngoài ra, bà cũng là một nhà sản xuất phim với các bộ phim truyền hình dựa trên các tiểu thuyết của chính bà. Mời các bạn đón đọc “Dòng Sông Ly Biệt” của tác giả Quỳnh Dao.
