Frankenstein ở Baghdad – Ahmed Saadawi
Điều mà làm cho “Frankenstein” của Mary Shelley trở nên phổ biến và biểu tượng suốt 200 năm qua đã được tái hiện một cách độc đáo trong “Frankenstein ở Baghdad” của Ahmed Saadawi. Trong cuốn sách này, cảm nhận về con quái vật không chỉ đơn thuần là sự biểu lộ của nỗi đau mà còn chứa đựng nhiều yếu tố chính trị và xã hội đặc biệt.
Đặt trong bối cảnh năm 2003 tại Baghdad, cuốn sách đưa chúng ta vào thế giới đầy xung đột của Iraq, nơi mà mạng sống hàng ngày trở nên mong manh giữa cuộc chiến tranh chính trị và tôn giáo. Ahmed Saadawi đã tài tình kết hợp hiện thực với siêu thực, tạo nên một câu chuyện đầy sâu sắc và ý nghĩa.
Cuốn sách không chỉ đem đến một câu chuyện hấp dẫn mà còn mở ra cái nhìn sắc bén và đau đớn về cuộc sống của con người trong một xã hội rối ren. Ahmed Saadawi đã thành công trong việc chuyển tải thông điệp của mình một cách sinh động và sâu sắc.
Nếu bạn muốn khám phá một góc nhìn mới về tác phẩm kinh điển “Frankenstein” thông qua “Frankenstein ở Baghdad”, cuốn sách này chắc chắn xứng đáng được đọc và trải nghiệm.Kết thúc: Các vụ đánh bom tự sát, tra tấn, giết người, hành quyết,… làm cho Baghdad trở nên bạo lực và nguy hiểm. Trong bối cảnh đó, một biểu tượng xuất hiện một cách phép mà và đầy kỳ vọng – một vị cứu tinh. “Frankenstein ở Baghdad”, “Kẻ Không Tên”, “Vô Danh” hay “Daniel” là những cái tên mà hắn được gọi. Hắn là tác phẩm của Hadi – một gã buôn đồ với thói xạo thường. Nhưng lần này Hadi không nói dối: một Frankenstein thật sự đã được tạo ra từ việc ghép các phần cơ thể của những người đã chết trong những vụ bạo lực ở Baghdad, và somehow nó có linh hồn và sống. Nguyên mẫu của cơ thể đã đặt hắn vào một sứ mệnh, là trả thù cho những nạn nhân và góp phần vào việc tạo ra cơ thể đó. “Frankenstein” này không còn giống với phiên bản của Mary Shelley mà mọi người đã biết. Không ai biết hết về hắn, không ai có thể chắc chắn rằng hắn tồn tại hay không? Dù thế nào đi nữa, tôi tin rằng ít nhất, hắn tồn tại với tư cách là một biểu tượng. Hắn chính là “Baghdad”!
Vâng, cuốn tiểu thuyết này thành công không chỉ vì chọn một chủ đề nhức nhối như chiến tranh ở Iraq, mà vì tác giả đã xuất sắc trong việc sử dụng câu chuyện hư cấu để phản ánh cái nhìn thực tế. Ahmed Saadawi đã tạo ra nhân vật “Frankenstein ở Baghdad” từ tất cả những gì ông thấy, cảm nhận và muốn ở Baghdad. Như nhân vật “thằng khùng” đã nói, “Vô Danh” là “đồng dâm Iraq chính hiệu đầu tiên”. Điều này khiến tôi hiểu lý do tại sao tác giả lại mượn hình tượng “Frankenstein” cho nhân vật của mình. Bởi vì được ghép nối từ nhiều phần khác nhau của nhiều nạn nhân, đại diện cho nhiều loại người, tầng lớp, tôn giáo, sắc tộc khác nhau, cơ thể của “Vô Danh” thực sự là một biểu tượng cho con người Iraq. Hành trình đòi lại công lý của “Vô Danh” cũng là tiếng nói phẫn uất của người dân Iraq vì nỗi đau mà chiến tranh vô nghĩa mang lại. Tuy vậy, theo dõi hành trình của “Vô Danh”, chúng ta nhận ra điều gì đó không đúng. Hành động trả thù ngày càng trở nên tàn bạo, vượt quá giới hạn, đôi khi không còn quan tâm đến đúng sai và tự bào chữa. Điều này là thông điệp Ahmed Saadawi muốn truyền đạt: bạo lực tạo ra bạo lực, sử dụng bạo lực để thực hiện công lý cuối cùng chỉ tạo ra sự chia rẽ và đau khổ. Đó không phải là điều mà Baghdad cần và không phải là cách để cứu rỗi Baghdad.
Đọc “Frankenstein ở Baghdad” sẽ khiến bạn thấy Ahmed Saadawi tuyệt vời. Câu chuyện về một quái vật tạo ra để trả thù bằng cách tàn bạo nhất nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng cuối cùng, tác giả dẫn chúng ta đến với sự lý trí, cho chúng ta biết rằng chúng ta đã lầm đường từ đầu. Nhìn lại toàn bộ tác phẩm, ngoài những điểm mạnh như xây dựng nhân vật, cách triển khai câu chuyện hấp dẫn, thì cách tác giả hình tượng hóa thông điệp của tác phẩm là điểm ấn tượng nhất với tôi. Ahmed Saadawi đã bắt buộc mọi người phải nhìn thức đúng về thực tại và số phận của Baghdad. Bạn sẽ bị lôi cuốn bởi câu chuyện về con quái vật “Frankenstein” xuất hiện bất chợt ở Baghdad, nhưng dần dần bạn sẽ hiểu và không còn quan trọng liệu con quái vật đó có tồn tại hay không. Ahmed Saadawi đã thể hiện sức mạnh của văn chương, một công cụ để con người phản ánh và chống lại sự khắc nghiệt của thực tế. Đây chính là tác phẩm bắt buộc đọc nếu bạn muốn hiểu về Iraq và những đau thương nơi đây. Với tôi, “Frankenstein ở Baghdad” không chỉ là một tác phẩm thú vị để giải trí, mà còn là một biểu tượng cuả một xã hội kiệt xuất.
