Cuốn sách “Giải Phẫu Sự Phụ Thuộc” của tác giả Takeo Doi xuất bản năm 1973 đã phân tích sâu sắc về bản chất và những đặc điểm cơ bản của tâm lý phụ thuộc ở người Nhật Bản. Tác giả đã dựa trên những quan sát, nghiên cứu kỹ lưỡng của mình để khám phá ra những đặc điểm nổi bật của tâm lý người Nhật trong giao tiếp xã hội và quan hệ giữa cá nhân với tập thể. Cuốn sách đã trở thành một trong những tác phẩm kinh điển về nghiên cứu văn hóa Nhật Bản và có ảnh hưởng sâu rộng trong ngành nhân chủng học, xã hội học.
Theo Doi, sự phụ thuộc là một đặc điểm tâm lý cốt lõi của người Nhật từ xưa đến nay. Người Nhật luôn có xu hướng phụ thuộc vào nhóm, tập thể hơn là dựa vào bản ngã cá nhân. Họ coi trọng sự hòa hợp với nhóm, tuân thủ các quy tắc ứng xử chung của cộng đồng hơn là biểu lộ cá tính cá nhân. Đây là kết quả của quá trình lịch sử hình thành nên bản sắc văn hóa đặc trưng của người Nhật.
Tác giả phân tích chi tiết 4 đặc điểm chính của tâm lý phụ thuộc ở người Nhật:
Thứ nhất, người Nhật có xu hướng phụ thuộc vào người khác trong mọi mối quan hệ xã hội. Họ coi trọng sự công nhận, chấp nhận của nhóm hơn là khả năng tự lập, tự chủ cá nhân.
Thứ hai, người Nhật có tính phụ thuộc cao trong các mối quan hệ nhân quả. Họ thường tìm cách tránh xung đột, duy trì sự hòa hợp bằng cách chấp nhận quan điểm chung của nhóm.
Thứ ba, người Nhật có xu hướng phụ thuộc vào ngôn ngữ chung, cách biểu đạt chung của nhóm để hình thành bản sắc cá nhân. Ngôn ngữ, cách giao tiếp là công cụ quan trọng để duy trì sự đoàn kết của cộng đồng.
Thứ tư, người Nhật có tính phụ thuộc cao trong quá trình ra quyết định. Họ thường lắng nghe ý kiến của nhóm để tìm ra giải pháp thống nhất chung thay vì dựa vào quan điểm cá nhân.
Ngoài ra, Doi còn chỉ ra rằng, tính phụ thuộc ảnh hưởng đến cả cách suy nghĩ và hành động của người Nhật. Họ có xu hướng đánh giá mọi vấn đề dựa trên quan điểm của nhóm, tránh đưa ra nhận định riêng biệt. Người Nhật cũng có khuynh hướng tuân thủ các quy tắc ứng xử chung của cộng đồng, tránh các hành động gây xung đột.
Tác giả lý giải rằng, sự phụ thuộc cao độ này phát sinh từ bản chất cộng đồng của xã hội Nhật Bản truyền thống. Trong lịch sử, người Nhật luôn sống theo tập quán cộng đồng nhỏ gắn kết chặt chẽ, coi trọng sự đoàn kết và hợp tác của nhóm hơn cá nhân. Điều này đã hình thành nên một nền văn hóa đặc trưng coi trọng tập thể.
Mặc dù Nhật Bản ngày nay đã phát triển mạnh mẽ, song theo Doi, tính cách phụ thuộc vẫn là một đặc điểm nổi bật của bản sắc văn hóa dân tộc Nhật Bản. Mời các bạn đón đọc Giải Phẫu Sự Phụ Thuộc của tác giả Takeo Doi
