Phương pháp luận sáng tạo và đổi mới (PPLSTVĐM), hay Creativity and Innovation Methodologies trong tiếng Anh, đại diện cho ứng dụng của Khoa học về sáng tạo, còn được biết đến với tên gọi là Sáng tạo học hoặc Creatology. PPLSTVĐM bao gồm một hệ thống các phương pháp và kỹ năng cụ thể nhằm tăng cường năng suất và hiệu suất trong thời gian dài. Nó cũng hướng tới việc kiểm soát quá trình tư duy sáng tạo của người sử dụng.
Trong suốt cuộc sống, mỗi người chúng ta thường xuyên sử dụng suy nghĩ trong nhiều khía cạnh khác nhau. Việc suy nghĩ là một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày, từ những quyết định nhỏ như ăn gì, mặc gì, làm gì, đến những vấn đề lớn như lựa chọn nghề nghiệp, chăm sóc sức khỏe, và quản lý cuộc sống gia đình. PPLSTVĐM được coi là một “nghề” chung, giúp mọi người giải quyết các vấn đề và đạt được những mục tiêu cá nhân và xã hội.
Nghiên cứu cho thấy, mặc dù mọi người thường xuyên suy nghĩ, nhưng ít khi họ tập trung vào cách họ suy nghĩ và cách họ có thể cải thiện suy nghĩ của mình. PPLSTVĐM được mô tả như một “phần mềm tiên tiến,” giúp bộ não hoạt động hiệu quả hơn và khai thác nhiều tiềm năng hơn. Đối với bộ não, PPLSTVĐM có tác dụng tương tự như máy xúc so với xẻng, với khả năng làm việc và sản xuất hiệu quả hơn.
Trên thế giới, từ những năm 1950, Mỹ và Liên Xô đã phát triển lớp học và tổ chức các tổ chức chuyên sâu trong lĩnh vực PPLSTVĐM. Trung tâm Nghiên cứu Sáng tạo (Center for Studies in Creativity) tại Đại học Buffalo, Mỹ, đã mở các khóa học về sáng tạo và đổi mới từ năm 1967. Tại Liên Xô, G.S. Altshuller, người sáng chế của Lý thuyết TRIZ, đã đóng góp vào việc phát triển PPLSTVĐM.
Ở Việt Nam, Trung tâm Sáng tạo Khoa học – Kỹ thuật (TSK) đã được thành lập để giảng dạy, đào tạo và nghiên cứu về PPLSTVĐM. TSK đã tổ chức nhiều khóa học và đào tạo, hỗ trợ hàng chục ngàn người từ mọi lĩnh vực và thành phố ở Việt Nam.
Bộ sách “Sáng tạo và Đổi mới” là một nguồn tư liệu chi tiết và hệ thống, phản ánh giáo trình của TSK. Nó không chỉ chú trọng vào việc trình bày các phương pháp và kỹ năng cụ thể mà PPLSTVĐM mang lại, mà còn tập trung vào việc ảnh hưởng tích cực đối với nhận thức, quan niệm, thái độ và xúc cảm của người đọc. Điều này nhấn mạnh vào việc PPLSTVĐM không chỉ là một công cụ, mà còn là một phương pháp giúp xây dựng và phát triển phẩm chất cá nhân và sự sáng tạo.
Mời các bạn đón đọc Giải Quyết Vấn Đề Và Ra Quyết Định Tập 10 của tác giả Phan Dũng.
