Cuốn sách “Matsuo Bashō – Bậc Đại Sư Thơ Haiku” của tác giả Makoto Ueda là một tác phẩm phân tích sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của một trong những nhà thơ Haiku vĩ đại nhất Nhật Bản – Matsuo Bashō.
Matsuo Bashō sinh ra vào năm 1644 tại tỉnh Iga, Nhật Bản. Ông xuất thân từ một gia đình samurai nhưng sau đó đã quyết định rời xa cuộc sống quân sự để theo đuổi con đường thi ca. Bashō được coi là người đã đưa thể loại Haiku lên một tầm cao mới, biến nó trở thành một loại hình nghệ thuật thơ tinh tế và sâu lắng. Ông đã sáng tác hàng ngàn bài Haiku và để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng như “Ngũ ngôn tử”, “Hạnh kiều ký”…
Trong cuốn sách này, tác giả Makoto Ueda đã phân tích chi tiết cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Bashō thông qua nhiều giai đoạn quan trọng. Ông chia cuộc đời Bashō thành 5 giai đoạn chính: Thời thiếu thời tại Iga; Thời kỳ sớm tại Edo; Thời kỳ trung niên tại Oku; Chuyến du hành đến phương Bắc và sáng tác “Hạnh kiều ký”; Thời kỳ cuối đời trở về Edo. Makoto Ueda đã mô tả chi tiết những sự kiện quan trọng, những ảnh hưởng và những tác phẩm được sáng tác trong từng giai đoạn.
Trong giai đoạn thời thiếu thời tại Iga, Bashō đã có những tiếp xúc ban đầu với thi ca dân gian và các thể loại thơ Nhật Bản truyền thống. Đây chính là nền tảng để Bashō bắt đầu hình thành lòng say mê với nghệ thuật thơ. Giai đoạn sau đó tại Edo, Bashō bắt đầu tham gia vào giới thi sĩ chuyên nghiệp, tìm hiểu nhiều phong cách thơ mới và sáng tác những bài thơ đầu tay. Tuy nhiên, đến giai đoạn trung niên tại Oku, ông mới bắt đầu khẳng định được phong cách cá nhân độc đáo qua những tác phẩm như “Ngũ ngôn tử”.
Giai đoạn quan trọng nhất trong cuộc đời Bashō là chuyến du hành đến phương Bắc vào năm 1689. Chuyến đi này đã truyền cảm hứng cho ông sáng tác nên kiệt tác “Hạnh kiều ký” – tác phẩm được coi là đỉnh cao của thể loại Haiku. Cuốn sách đã ghi lại chi tiết những cảm xúc, những suy ngẫm về cuộc sống của ông trong hành trình dài ngày. Thời kỳ cuối đời trở về Edo, Bashō tiếp tục sáng tác và truyền bá nghệ thuật Haiku cho đến khi qua đời vào năm 1694.
Bên cạnh việc phân tích chi tiết cuộc đời Bashō, Makoto Ueda còn đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về ngôn ngữ, hình tượng, chủ đề và phong cách thơ của ông. Theo Ueda, Bashō đã đưa Haiku lên một tầm cao mới khi kết hợp hài hòa giữa yếu tố thiên nhiên, tâm trạng con người và triết lý Phật giáo. Những bài thơ của ông trở nên sâu lắng, giàu cảm xúc và giúp độc giả suy ngẫm về cuộc sống.
Ngoài ra, Makoto Ueda còn phân tích chi tiết về những ảnh hưởng của thi ca Trung Hoa đối với phong cách thơ Bashō. Theo đó, cách sử dụng hình ảnh, ý tưởng về sự vắng lặng trong thi ca của Lỗ Tấn, Tào Thực đã tác động mạnh mẽ đến Bashō. Điều này giúp làm phong phú thêm ngôn ngữ thơ của ông.
Mời các bạn đón đọc Matsuo Bashō – Bậc Đại Sư Thơ Haiku của tác giả Makoto Ueda.
