Mô Tả Vương Quốc Đàng Ngoài của tác giả Samuel Baron là một cuốn sách có giá trị về lịch sử và chính trị của Việt Nam thời Lê trung hưng và Nguyễn. Cuốn sách của tác giả Samuel Baron đã mô tả chi tiết về bối cảnh lịch sử, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của Vương quốc Đàng Ngoài từ thế kỷ 16 đến đầu thế kỷ 19.
Theo cuốn sách, vào thế kỷ 16, sau khi nhà Mạc lên ngôi ở Đông Kinh, Trịnh Kiểm đã lập ra chính quyền phong kiến tại Thanh Hóa và xưng vương, lập ra Vương triều Đàng Ngoài. Ban đầu, Vương quốc Đàng Ngoài chỉ kiểm soát vùng Thanh Hóa, Nghệ An. Đến thời Trịnh Tùng, Trịnh Cương, quyền lực của Vương triều Đàng Ngoài được mở rộng ra các vùng Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên. Đất nước bị chia cắt thành hai miền Bắc – Nam, với Vương quốc Đàng Ngoài ở phía Bắc, chống lại nhà Mạc rồi nhà Lê trung hưng.
Cuốn sách cũng mô tả chi tiết về cơ cấu chính quyền và hệ thống hành chính của Vương quốc Đàng Ngoài. Theo đó, Vương quốc Đàng Ngoài là một chế độ quân chủ chuyên chế, do Vương tộc họ Trịnh nắm giữ quyền lực tối cao. Dưới quyền Vương là các triều thần, quan lại. Chính quyền Trung ương đặt tại Phủ chúa ở Thanh Hóa. Cấp dưới là các dinh, trấn, phủ, huyện. Về mặt hành chính, Vương quốc Đàng Ngoài chia làm 5 đạo là Thanh Hóa, Nghệ An, Hưng Hóa, Thừa Thiên, Quảng Nam. Mỗi đạo lại chia tiếp thành các dinh, trấn, phủ, huyện.
Về kinh tế, theo cuốn sách mô tả, nền kinh tế Vương quốc Đàng Ngoài dựa trên nông nghiệp lúa nước. Nông nghiệp là ngành kinh tế chính, đóng góp lớn nhất vào ngân sách. Ngoài ra, thủ công nghiệp và thương mại cũng phát triển, như dệt may, gốm sứ, đúc tiền… Đặc biệt, thương mại quốc tế qua cảng Hội An mang lại lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, kinh tế Vương quốc Đàng Ngoài còn phụ thuộc nhiều vào thuế khóa, làm cho nền kinh tế thiếu bền vững.
Về xã hội, cuốn sách mô tả xã hội Vương quốc Đàng Ngoài có cấu trúc phân tầng rõ rệt. Đứng đầu là tầng lớp quý tộc, gồm Vương tộc và các đại thần. Tiếp theo là tầng lớp Nho sĩ và quan lại. Đông đảo nhất là tầng lớp nông dân. Ngoài ra còn có tầng lớp thợ thủ công, thương nhân, đồng bào thiểu số sống dọc biên giới. Cuốn sách cũng phân tích chi tiết về các tập tục, phong tục của người dân Bắc Hà thời bấy giờ.
Ngoài ra, cuốn sách cũng mô tả về văn hóa và tôn giáo của Vương quốc Đàng Ngoài. Về văn hóa, Nho giáo được coi trọng và trở thành nền tảng tư tưởng chính trị. Các Vương chúa thường cho xây dựng nhiều đền đài, miếu mạo để thờ cúng tổ tiên. Về tôn giáo, Phật giáo và Đạo giáo là hai tôn giáo chính được nhân dân theo đạo. Ngoài ra còn có tín ngưỡng thờ cúng thần linh, tổ tiên…
Tóm lại, cuốn sách Mô Tả Vương Quốc Đàng Ngoài của tác giả Samuel Baron đã cung cấp cho độc giả những thông tin toàn diện và sâu sắc về lịch sử, chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa của Vương quốc Đàng Ngoài từ thế kỷ 16 cho đến đầu thế kỷ 19. Cuốn sách có giá trị lịch sử cao, góp phần làm sáng tỏ bức tranh toàn cảnh về một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
Mời các bạn đón đọc Mô Tả Vương Quốc Đàng Ngoài của tác giả Samuel Baron.
