Cuốn sách “Ngục Trung Thư – Đời Cách Mệnh” của nhà cách mạng yêu nước Phan Bội Châu mô tả những ký ức trong thời gian ông bị đày ở ngục Trung Sơn dưới thời Pháp thuộc. Cuốn sách được viết dưới dạng nhật ký, ghi lại chi tiết những suy nghĩ, trải nghiệm và hoạt động của Phan Bội Châu trong khoảng thời gian từ năm 1908 đến năm 1917.
Phan Bội Châu là một trong những nhà cách mạng tiên phong của phong trào Đông Du và Duy Tân. Năm 1908, ông bị Pháp bắt và đày đi khắp nơi trong nước. Cuối cùng, ông bị giam giữ tại ngục Trung Sơn ở Quảng Trị trong suốt 9 năm. Trong thời gian bị giam cầm, Phan Bội Châu vẫn không ngừng suy nghĩ về cách giải phóng dân tộc, đồng thời viết nhật ký ghi lại những trải nghiệm của mình. Sau khi được trả tự do, ông đã biên soạn những ghi chép thành cuốn sách “Ngục Trung Thư – Đời Cách Mệnh” nhằm lưu giữ và lan tỏa tư tưởng yêu nước của mình.
Trong cuốn sách, Phan Bội Châu đã miêu tả chi tiết về điều kiện sống cực khổ trong ngục, với những cảnh tù đói, rét, bệnh tật hoành hành. Song bằng ý chí và tinh thần bất khuất, ông vẫn miệt mài đọc sách, suy ngẫm, viết văn và dạy học cho đồng đội trong ngục. Ông cũng đã ghi lại những cuộc tranh luận sôi nổi với các quan chức Pháp về chính trị, lịch sử và văn hóa của Việt Nam.
Bên cạnh đó, Phan Bội Châu còn miêu tả chi tiết về các hoạt động cách mạng bí mật của mình trong thời gian ở tù, như việc ông vẫn liên lạc được với bên ngoài để lãnh đạo phong trào yêu nước, tổ chức giáo dục thanh niên ái quốc, hoạch định kế hoạch khôi phục độc lập dân tộc…Cuốn sách cũng ghi lại những tư tưởng cách mạng tiến bộ của Phan Bội Châu về con đường giải phóng dân tộc như “Đông Du”, “Duy Tân”, “Tương ứng chính trị”…
Những ghi chép trong “Ngục Trung Thư – Đời Cách Mệnh” không chỉ là những ký ức cá nhân của Phan Bội Châu, mà còn là tài liệu quý giúp hiểu rõ hơn về cuộc đời, tư tưởng và hoạt động cách mạng của ông. Cuốn sách cũng ghi lại một phần lịch sử hào hùng của phong trào yêu nước Việt Nam dưới thời Pháp thuộc. Với giá trị đó, “Ngục Trung Thư – Đời Cách Mệnh” là một tác phẩm có ý nghĩa to lớn đối với lịch sử dân tộc.
Mời các bạn đón đọc Ngục Trung Thư – Đời Cách Mệnh của tác giả Phan Bội Châu được dịch bởi cụ Đào Trinh Nhất
