Cuốn sách “Những Điều Bạn Nên Biết Về Khí Hậu và Thời Tiết” của tác giả Trần Thanh Toản là một tác phẩm giáo dục độc giả về các hiểu biết cơ bản về thời tiết và khí hậu. Qua đó, độc giả có thể hiểu rõ hơn về những biến đổi của thời tiết, lý do xuất hiện các hiện tượng thời tiết cũng như tác động của con người lên sự biến đổi khí hậu toàn cầu.
Tác giả mở đầu cuốn sách bằng việc giới thiệu khái niệm về thời tiết và khí hậu. Theo đó, thời tiết là tình trạng biến đổi của các yếu tố như nhiệt độ, áp suất không khí, độ ẩm, mưa, tuyết,… trong khoảng thời gian ngắn, thường là trong vòng một ngày hoặc một vài ngày. Khí hậu là tình trạng trung bình của các yếu tố thời tiết trong một khoảng thời gian dài hơn, thường là trong 30 năm. Như vậy, thời tiết mô tả tình trạng biến đổi ngắn hạn trong khi khí hậu mô tả xu hướng dài hạn.
Tiếp theo, tác giả giải thích về các yếu tố ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu như: ánh nắng mặt trời, nhiệt độ không khí, áp suất không khí, gió, độ ẩm và lượng mưa. Trong đó, ánh nắng mặt trời được coi là nguồn năng lượng duy nhất tạo ra sự biến đổi của thời tiết và khí hậu trên Trái đất. Lượng bức xạ mặt trời tiếp nhận tại một khu vực phụ thuộc vào vĩ độ, thời gian trong năm và độ cao so với mực nước biển. Bức xạ mặt trời làm nóng bề mặt Trái đất và tầng khí quyển dưới, tạo ra sự tuần hoàn nhiệt động lực học.
Tiếp theo, tác giả giới thiệu về các loại khí hậu chính trên thế giới dựa trên phân loại khí hậu Köppen. Theo đó, trên thế giới có 5 dạng khí hậu chính: khí hậu nhiệt đới ẩm, khí hậu cận nhiệt đới, khí hậu ôn đới, khí hậu lạnh và khí hậu cực. Mỗi loại khí hậu đều có những đặc điểm riêng về nhiệt độ, lượng mưa. Trong đó, khí hậu nhiệt đới ẩm chiếm diện tích lớn nhất, phân bố chủ yếu xung quanh xích đạo. Khí hậu ôn đới phân bố ở Bắc bán cầu, bao gồm cả khí hậu Đông Á và Đông Nam Á.
Sau khi giới thiệu các loại khí hậu, tác giả đi sâu phân tích chi tiết về từng loại khí hậu cụ thể. Đầu tiên là khí hậu nhiệt đới ẩm, được chia thành 2 dạng là khí hậu xích đạo và khí hậu nhiệt đới mưa. Khí hậu xích đạo phân bố gần xích đạo, có đặc điểm là nhiệt độ cao quanh năm, biên độ nhiệt không lớn. Lượng mưa phân bố đều quanh năm. Khí hậu nhiệt đới mưa có mưa nhiều hơn, tập trung vào mùa hè.
Tiếp theo, tác giả phân tích khí hậu cận nhiệt đới ẩm, bao gồm dạng khí hậu Địa Trung Hải và dạng khí hậu cận nhiệt đới gió mùa. Khí hậu Địa Trung Hải có mưa tập trung vào mùa đông, nóng và khô vào mùa hè. Khí hậu cận nhiệt đới gió mùa có hai mùa rõ rệt là mùa hè nóng ẩm và mùa đông lạnh khô.
Mời các bạn đón đọc Thế Giới Bao Điều Kỳ Lạ: Những Điều Bạn Nên Biết Về Khí Hậu và Thời Tiết của tác giả Trần Thanh Toản.
