Cuốn sách “Nietzsche và Triết Học” của tác giả Gilles Deleuze là một tác phẩm đánh giá sâu sắc về tư tưởng của triết gia Friedrich Nietzsche. Trong đó, tác giả đã phân tích chi tiết các khái niệm then chốt trong triết lý của Nietzsche như: siêu nhân, vô thần, ý chí quyền lực, niềm vui sống, nghệ thuật sống và cái chết của Chúa.
Theo Deleuze, Nietzsche không phải là một triết gia của chủ nghĩa cá nhân mà là một triết gia của sức mạnh. Nietzsche không chủ trương chủ nghĩa cá nhân mà chủ trương sự sáng tạo của ý chí quyền lực. Ý chí quyền lực không phải là thứ gì đó trừu tượng mà là khả năng tạo ra giá trị mới, là tính sáng tạo của cuộc sống. Nietzsche không phản đối chủ nghĩa cá nhân mà phản đối chủ nghĩa cá nhân đơn thuần, chủ trương một chủ nghĩa cá nhân sáng tạo.
Nietzsche chủ trương siêu nhân thay vì con người. Siêu nhân ở đây không phải là một loại người đặc biệt mà là khả năng vượt lên chính mình, vượt qua giới hạn của bản thân và tạo ra những giá trị mới. Con người thường bị chi phối bởi những giá trị cũ, những quy ước xã hội đã được thiết lập trước. Siêu nhân là khả năng vượt lên những giới hạn đó, tạo ra những giá trị mới cho cuộc sống.
Nietzsche chủ trương vô thần không phải là chống tôn giáo mà là chống lại sự chi phối của ý thức hệ tôn giáo đối với cuộc sống con người. Ông không phủ nhận sự tồn tại của thần linh mà phủ nhận sự kiểm soát của niềm tin tôn giáo lên trí tuệ con người. Nietzsche chủ trương tự do tư duy, tự do sáng tạo ngoài sự chi phối của tôn giáo.
Một khái niệm quan trọng khác mà Nietzsche đặc biệt quan tâm là niềm vui sống. Trong triết lý của ông, niềm vui không phải là mục đích cuối cùng của cuộc sống mà là động lực cho sự sáng tạo và vượt lên chính mình. Niềm vui không phải là niềm vui đơn thuần mà là sự say mê cuộc sống, là sự hưng phấn khi vượt qua chính mình. Đây chính là động lực cho sự sáng tạo của ý chí quyền lực.
Ngoài ra, Nietzsche còn chú trọng đến nghệ thuật như một cách sống. Theo ông, nghệ thuật không chỉ là một lĩnh vực sáng tạo riêng biệt mà là cách nhìn cuộc sống, cách sống cuộc sống. Nghệ thuật ở đây không phải là nghệ thuật theo nghĩa thông thường mà là cách nhìn mới lạ, sáng tạo về thế giới xung quanh. Nghệ thuật là cách sống cuộc sống một cách sáng tạo, không bị chi phối bởi những quy ước cũ kỹ.
Một khái niệm quan trọng khác mà Deleuze đặc biệt quan tâm khi phân tích triết lý Nietzsche là khái niệm về cái chết của Chúa. Theo Nietzsche, sự sụp đổ của niềm tin tôn giáo không phải là kết thúc mà là khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Cái chết của Chúa không phải là sự kết thúc mà là sự mở ra của không gian tự do cho con người sáng tạo ra những giá trị mới. Đó là sự sụp đổ của hệ thống giá trị cũ để mở đường cho sự ra đời của những giá trị mới do con người tạo ra.
Mời các bạn đón đọc Nietzsche và Triết Học của tác giả Gilles Deleuze.
