Cuốn sách “Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức 1” là tập hợp 124 bức thư của nhà hiền triết La Mã Lucius Annaeus Seneca gửi cho người bạn thân là Lucilius. Những bức thư này được viết từ khoảng năm 65-62 trước Công nguyên, nhằm truyền đạt triết lý sống của chủ nghĩa khắc kỷ – một trong những trường phái triết học ảnh hưởng lớn nhất ở La Mã cổ đại.
Chủ nghĩa khắc kỷ là một học thuyết đạo đức được sáng lập bởi nhà hiền triết Zeno thành Citium vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên. Theo chủ nghĩa này, con người nên sống có trách nhiệm, kiềm chế các đam mê và dục vọng, luôn giữ được sự bình tĩnh và cân bằng trong mọi hoàn cảnh. Để đạt được điều đó, con người phải học cách kiểm soát cảm xúc và suy nghĩ của mình, không để bản thân bị chi phối bởi những yếu tố bên ngoài. Chủ nghĩa khắc kỷ khuyến khích con người phát triển đức tính can đảm, kiên nhẫn, khiêm tốn và tự chủ.
Trong các bức thư, Seneca đã truyền đạt những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa khắc kỷ thông qua việc phân tích và giải thích các khái niệm then chốt. Ông nhấn mạnh rằng để đạt được hạnh phúc thực sự, con người cần học cách tự chủ và kiểm soát cảm xúc của mình, không để bản thân bị chi phối bởi những yếu tố bên ngoài như danh vọng, tiền bạc hay các dục vọng xác thịt. Chỉ khi nào con người giải phóng được mình khỏi sự đeo đuổi các điều vật chất và tuân theo lý trí thì mới có thể đạt tới sự bình an trong tâm hồn.
Seneca nhấn mạnh rằng hạnh phúc thực sự không nằm ở những điều bên ngoài mà nằm trong chính con người. Do đó, thay vì sống theo ý muốn của người khác hoặc bị chi phối bởi những yếu tố bất ngờ, con người cần phải tự chủ và tự quyết định số phận của mình. Chỉ khi nào con người có thể kiểm soát được cảm xúc và suy nghĩ của chính mình thì mới có thể sống một cách bình an và hạnh phúc.
Seneca cũng nhấn mạnh đến việc phát triển đức tính của một người khắc kỷ như can đảm, kiên nhẫn, khiêm tốn. Ông cho rằng người khắc kỷ phải dũng cảm đối diện với mọi khó khăn trong cuộc sống, biết chấp nhận những đau khổ một cách bình tĩnh và kiên nhẫn. Họ phải khiêm tốn, không bao giờ tự phụ về bản thân, và luôn sẵn sàng nhận lỗi khi mình sai. Đây đều là những phẩm chất cần thiết để đạt được sự bình an trong tâm hồn, không bị chi phối bởi những biến cố bất ngờ.
Ngoài ra, Seneca cũng khuyên người đọc nên học cách hưởng thụ những điều đơn giản trong cuộc sống. Thay vì luôn đeo đuổi những thứ xa xỉ, con người nên biết quý trọng những thứ cơ bản như sức khỏe, gia đình, bạn bè. Chỉ khi nào biết hài lòng với những gì mình đang có thì con người mới có thể an vui…
Mời các bạn đón đọc Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức 1 – Chủ nghĩa khắc kỷ trong đời sống của tác giả Lucius Annaeus Seneca & Andy Luong (dịch).
