Cuốn sách “Tâm Thức, Bản Ngã Và Xã Hội” của George Herbert Mead là một tác phẩm có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực xã hội học và tâm lý học xã hội. Trong cuốn sách này, Mead đã khám phá và phân tích cách thức mà tâm thức, bản ngã và xã hội tương tác với nhau để hình thành con người.
Mead cho rằng tâm thức không phải là thứ gì đó bẩm sinh mà phát triển thông qua quá trình tương tác xã hội. Theo Mead, tâm thức hình thành khi con người có khả năng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu ý kiến, cảm xúc và hành vi của họ. Điều này cho phép con người phát triển khả năng tự kiểm soát bản thân thông qua quan sát và lấy ý kiến của người khác. Mead gọi khả năng này là “tâm thức xã hội”.
Theo Mead, bản ngã cũng phát triển từ quá trình tương tác xã hội thông qua việc con người nhận thức bản thân mình qua cách mà người khác nhìn nhận. Bản ngã bao gồm các giá trị, vai trò và danh tính mà một cá nhân nhận thức được thông qua sự đồng nhất với những người xung quanh. Mead cho rằng bản ngã phát triển từ sự đối thoại bên trong của con người khi họ vừa đảm nhận vai trò của bản thân mình vừa đảm nhận vai trò của người khác trong quá trình tương tác xã hội.
Mead cũng chỉ ra rằng xã hội không phải là thứ gì đó bẩm sinh mà phát triển từ tương tác giữa các cá nhân. Theo Mead, xã hội hình thành khi con người thông qua giao tiếp bằng ngôn ngữ phát triển khả năng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu ý nghĩa của hành vi của họ. Qua đó, các cá nhân có thể phối hợp với nhau để tạo thành những hình thức tổ chức xã hội phức tạp hơn như gia đình, cộng đồng. Do vậy, Mead cho rằng xã hội không phải là thứ gì đó bẩm sinh mà phát triển từ tương tác giữa các cá nhân.
Trong suốt cuốn sách, Mead nhấn mạnh vai trò quan trọng của tương tác xã hội trong việc hình thành tâm thức, bản ngã và xã hội. Mead cho rằng không có gì là bẩm sinh mà mọi thứ đều phát triển từ quá trình tương tác giữa các cá nhân trong xã hội. Quan điểm này của Mead đã ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển của xã hội học và tâm lý học xã hội sau này. Nhiều nhà nghiên cứu coi Mead là người sáng lập ra trường phái tương tác xã hội, một trong những trường phái ảnh hưởng nhất trong xã hội học và tâm lý học xã hội hiện đại.
Trong cuốn sách, Mead cũng đưa ra nhiều ví dụ và phân tích cụ thể để minh họa quan điểm của mình về mối quan hệ phức tạp giữa tâm thức, bản ngã và xã hội. Mead đặc biệt quan tâm đến việc phân tích cách thức mà trẻ em học cách đặt mình vào vị trí của người khác thông qua tương tác với cha mẹ và người lớn xung quanh. Mead cũng phân tích chi tiết cách thức mà các cộng đồng bộ lạc thổ dân phát triển bản sắc tập thể thông qua các hoạt động tôn giáo và lễ nghi.
Nhìn chung, cuốn sách “Tâm Thức, Bản Ngã Và Xã Hội” của George Herbert Mead là một tác phẩm có giá trị lý luận sâu sắc, đã đặt nền móng cho việc hình thành trường phái tương tác xã hội trong tương lai
Mời các bạn mượn đọc sách Tâm Thức, Bản Ngã Và Xã Hội của tác giả George Herbert Mead & Nguyễn Sỹ Nguyên (dịch).
