Giới thiệu, tóm tắt tác phẩm Trí Óc Vận Hành Như Thế Nào của Steven Pinker.
Trí Óc Vận Hành Như Thế Nào (How the Mind Works, 1997) là kiệt tác khoa học phổ thông giải mã bí ẩn bộ não con người qua lăng kính tâm lý học nhận thức, sinh học tiến hóa và khoa học máy tính, chứng minh trí óc không phải “linh hồn huyền bí” mà là hệ thống tính toán tinh vi do chọn lọc tự nhiên định hình qua hàng triệu năm. Steven Pinker mở đầu bằng so sánh trí óc với “robot sinh học” – xử lý thông tin từ giác quan (thị giác đảo ngược hình ảnh võng mạc thành 3D, âm thanh phân biệt tiếng người khỏi tạp âm), lưu trữ trí nhớ (ngắn hạn 7±2 items, dài hạn episodic/semantic), tạo ngôn ngữ (Chomsky universal grammar bẩm sinh). Ông bác bỏ dualism Descartes bằng computational theory of mind: não như máy tính song song, neuron 100 tỷ kết nối xử lý parallel, giải thích ảo ảnh thị giác (Müller-Lyer) do tiến hóa ưu tiên tốc độ hơn chính xác. Pinker phân tích cảm xúc không phải “yếu đuối” mà module tiến hóa: sợ hãi tránh nguy hiểm, tình yêu gắn kết gen, ghen tuông bảo vệ huyết thống. Chương nổi bật: thị giác (edge detection, depth cue từ mắt trái-phải); ngôn ngữ (acquisition device trẻ em học 60k từ); lý trí (heuristics Kahneman nhanh nhưng bias confirmation). Ông khám phá nghệ thuật-hài hước như “phụ phẩm” trí tuệ: thơ ca pattern recognition, hài hước expectation violation.
Giới thiệu tác giả Steven Pinker
Steven Pinker (sinh 18/9/1954, Montreal, Canada) là nhà tâm lý học nhận thức hàng đầu thế giới, giáo sư Harvard (Johnstone Family Professor), tác giả 12 sách bán chạy NY Times/Pulitzer finalist (The Language Instinct, The Blank Slate, Enlightenment Now), thành viên NAS/APS, Time 100 Influential 2004. Tốt nghiệp McGill (BA 1976), Harvard (PhD 1979 ngôn ngữ học), Pinker nghiên cứu ngôn ngữ trẻ em, thị giác, tâm lý tiến hóa. Debut Language Instinct (1994) bảo vệ Chomsky innate grammar chống Skinner behaviorism. Blank Slate (2002) bác bỏ tabula rasa, chứng minh gen ảnh hưởng 50% intelligence/tính cách. How the Mind Works (1997) tổng hợp computational mind + evolution giải thích cảm xúc-nghệ thuật. Phong cách: khoa học phổ thông dí dỏm, dữ liệu chặt chẽ, tranh luận gay gắt (chống postmodernism), infographic. Pinker Humanist of Year 2006, Edge.org contributor.
Mời các bạn tải và đọc sách/tiểu thuyết Trí Óc Vận Hành Như Thế Nào của tác giả Steven Pinker.
