Giới thiệu, tóm tắt sách
Cuốn sách “Vật lý và Triết học – Cuộc cách mạng trong khoa học hiện đại” của Werner Heisenberg trình bày quá trình hình thành và phát triển của cơ học lượng tử – một trong những bước ngoặt quan trọng nhất trong lịch sử khoa học. Tác phẩm không chỉ giải thích nguyên lý cơ bản của cơ học lượng tử mà còn tập trung phân tích ảnh hưởng sâu rộng của nó đến quan niệm về vũ trụ, vật chất và con người.
Phần đầu sách tái hiện bối cảnh ra đời của cơ học lượng tử, khi các khám phá vật lý nguyên tử làm lung lay các nguyên lý cơ học cổ điển Newton. Qua các thí nghiệm về phát xạ ánh sáng, hiệu ứng quang điện và hiệu ứng Zeeman, người ta phát hiện năng lượng electron trong nguyên tử chỉ tồn tại ở những giá trị rời rạc, khác hẳn với tính liên tục trong cơ học cổ điển.
Max Planck lần đầu tiên đề xuất rằng năng lượng được hấp thụ và phát ra dưới dạng các gói nhỏ gọi là lượng tử năng lượng, tạo nền tảng cho cơ học lượng tử. Tiếp đó, Einstein mở rộng giả thuyết này khi cho rằng ánh sáng cũng gồm các lượng tử gọi là photon. Những phát hiện đột phá này dẫn đến sự ra đời của cơ học lượng tử, được phát triển sâu rộng bởi Heisenberg, Schrödinger và nhiều nhà khoa học trong thập niên 1920-1930.
Trong đó, nguyên lý bất định của Heisenberg – theo đó không thể đồng thời xác định chính xác vị trí và động lượng của một hạt – đại diện cho một bước tiến quan trọng làm thay đổi nhận thức về bản chất vật chất. Cuốn sách còn trình bày các mô hình lượng tử như cơ học lượng tử Schrödinger, mô hình nguyên tử Bohr và phương trình sóng Dirac, góp phần giải thích chính xác nhiều hiện tượng vật lý mới.
Đánh giá, review sách
“Vật lý và Triết học” là một tác phẩm quý giá đối với những ai quan tâm đến sự phát triển của vật lý hiện đại và triết học khoa học. Werner Heisenberg không chỉ truyền tải kiến thức chuyên sâu mà còn mang đến góc nhìn của chính ông trong quá trình sáng tạo và khám phá các nguyên lý cơ bản của cơ học lượng tử. Điều này giúp người đọc không chỉ hiểu rõ về mặt lý thuyết mà còn cảm nhận được sự hào hứng, tâm huyết và những khó khăn của các nhà khoa học sáng lập.
Bố cục logic, lối viết rõ ràng và khả năng diễn giải phức tạp một cách dễ hiểu là điểm mạnh của cuốn sách. Đặc biệt, tác phẩm giúp mở rộng tư duy về bản chất của thực tại và vị trí của con người trong vũ trụ hiện đại, vượt ra ngoài giới hạn của vật lý truyền thống. Đây là tài liệu không thể thiếu cho sinh viên, nhà nghiên cứu và những độc giả yêu thích khoa học và triết học.
Giới thiệu về tác giả
Werner Heisenberg (1901-1976) là một trong những nhà vật lý vĩ đại của thế kỷ 20, người sáng lập cơ học lượng tử. Ông nổi tiếng với nguyên lý bất định – một trong những đóng góp có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong vật lý hiện đại. Trong suốt sự nghiệp, Heisenberg đã để lại nhiều công trình nghiên cứu quan trọng và giành giải Nobel Vật lý năm 1932.
Bên cạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, Heisenberg còn dành nhiều tâm huyết cho giáo dục và triết học khoa học, thông qua các tác phẩm giúp công chúng hiểu hơn về ý nghĩa và giá trị của các khám phá vật lý. Cuốn “Vật lý và Triết học” là một trong những đóng góp nổi bật của ông về sự giao thoa giữa khoa học và triết học hiện đại.
