Cuốn sách “Xã Hội Việt Nam Từ Thế Kỷ XVII” của tác giả Nguyễn Trọng Phấn được xuất bản lần đầu tiên vào năm 2008. Đây là một công trình nghiên cứu lịch sử có độ sâu và quan điểm độc đáo về xã hội Việt Nam từ thế kỷ XVII. Tác giả đã dựa trên nhiều tư liệu lịch sử, sách vở cổ để phân tích chi tiết về các mặt của xã hội Việt Nam thời kỳ này như kinh tế, chính trị, văn hóa, tôn giáo, giáo dục…
Về mặt kinh tế, cuốn sách phân tích sâu về các hoạt động sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương mại đương thời. Nền nông nghiệp lúc bấy giờ vẫn dựa trên hệ thống canh tác lâu đời như làm ruộng nước, trồng lúa nước, trồng dâu nuôi tằm… Tác giả chỉ ra rằng, bên cạnh nông nghiệp truyền thống, nghề trồng dâu nuôi tằm đã phát triển mạnh từ thế kỷ XVII và tạo thêm việc làm, thu nhập cho người dân.
Hoạt động thủ công nghiệp cũng được đề cập chi tiết, như nghề dệt, nghề làm gốm, đúc đồng, rèn sắt… Tác giả nhận định rằng, các làng nghề thủ công đã hình thành từ lâu đời và phát triển mạnh mẽ dưới thời Lê-Trịnh, góp phần quan trọng cho nền kinh tế đương thời. Bên cạnh đó, hoạt động thương mại buôn bán cũng sôi động hơn, không chỉ giới hạn ở trong nước mà còn mở rộng sang nước ngoài qua con đường biển.
Về mặt chính trị, cuốn sách phân tích kỹ về chế độ quân chủ phong kiến dưới triều Lê-Trịnh, với việc chia quyền lực giữa vua Lê và chúa Trịnh. Theo tác giả, đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của chế độ phong kiến quân chủ ở Việt Nam, với sự ổn định chính trị kéo dài hơn 200 năm. Bên cạnh đó, hệ thống hành chính cũng được hoàn thiện hơn với việc thiết lập các cấp huyện, phủ, trấn.
Về xã hội, tác giả phân tích kỹ về tình trạng phân hóa giai cấp, với sự hình thành giai cấp địa chủ phong kiến và nông dân nghèo. Xã hội cũng bị chia rẽ theo cấp bậc kỳ thị giai cấp như kỳ thị địa vị, kỳ thị nghề nghiệp. Tuy nhiên, tác giả cũng nhấn mạnh đến sự gắn kết cộng đồng làng xóm, với những phong tục tập quán được duy trì.
Về mặt văn hóa, tác giả phân tích sâu về sự phát triển của văn học, nghệ thuật dân gian như hát chèo, tuồng, chầu văn… Đặc biệt, giáo dục được coi trọng, với việc hình thành nền giáo dục phong kiến qua kỳ thi huấn, khoa cử. Tôn giáo cũng được tác giả nghiên cứu kỹ với sự phát triển của Phật giáo, Nho giáo, thờ cúng ông bà, thần linh.
Nhìn chung, cuốn sách đã thể hiện được sự đột phá về quan điểm nghiên cứu xã hội Việt Nam thời Lê-Trịnh, không chỉ dừng lại ở các mặt chính trị mà còn đi sâu phân tích đa dạng các mặt kinh tế, xã hội, văn hóa, tôn giáo
Mời các bạn đón đọc Xã Hội Việt Nam Từ Thế Kỷ XVII của tác giả Nguyễn Trọng Phấn.
